تغییر دیدمان

مترادف با: تغییر پارادایم

به انگلیسی: paradigm shift

کوون مراحلِ مختلفِ رشد علم را به سه قسمتِ کلی و متمایز از یکدیگر تقسیم می کند:

• مرحله ی پیش از علم (prescience): در این مرحله هیچ دیدمانی وجود ندارد و طیف گسترده ای از پیشنهادات و نظرات راجع به هر موضوعی وجود دارد.
• مرحله ی علمِ معمولی (normal science): در این مرحله یک دیدمان کلی و پذیرفته شده وجود دارد.
• مرحله ی علمِ انقلابی (revolutionary science): در این مرحله اشکالات و مسایل دیدمان قبلی به حدی شدت می گیرد که که سرانجام منجر به تغییر دیدمان و فضای فکری و جابجایی آن با دیدمان و فضای فکری جدیدتری می شود. به این تغییر اصطلاحا تغییر دیدمان گفته می شود.

اگر بخواهیم مثالی برای « تغییر ِ دیدمان » ارائه کنیم، می توان به دو مورد اشاره کرد :

1. یک تغییر دیدمان، زمانی رخ داد که عقیده ی مرکزیت ِ زمین جای خود را به نظریه ی حرکت ِ زمین به دور خورشید ِ کوپرنیک داد.
2. یک تغییر ِ دیدمان دیگر زمانی رخ داد که هندسه ی اقلیدسی جای خود را به نظریه ی نسبیت ِ انیشتین داد.

پانویس

‎

جستارهای وابسته

• روش
• انقلاب
• فلسفه ی علم