|
|
(5 intermediate revisions by 5 users not shown) |
Line 3: |
Line 3: |
| '''آنارشیسم''' در زبان سیاسی به معنای نظامی اجتماعی و سیاسی بدون [[دولت]]، یا به طور کلی جامعهای فاقد هرگونه [[ساختار طبقاتی]] یا [[حکومت]]ی است. آنارشیسم برخلاف باور عمومی، خواهان «[[هرج و مرج]]» و [[جامعه]] «بدون [[نظم]]» نیست، بلکه [[همکاری داوطلبانه]] را درست میداند که بهترین شکل آن ایجاد گروههای خودمختار است. طبق این عقیده، نظام اقتصادی نیز در جامعهای آزاد و بدون اجبار ِ یک قدرت سازمانیافته بهتر خواهد شد و گروههای داوطلب میتوانند بهتر از دولتهای کنونی از پس وظایف آن برآیند. آنارشیستها به طور کلی با حاکمیت هرگونه [[دولت]] مخالفند و [[دموکراسی]] را نیز ''استبداد اکثریت'' میدانند (که معایبش کمتر از استبداد [[سلطنت]]ی است) <ref name="ashoori">{{یادکرد|فصل=|کتاب=فرهنگ سیاسی|نویسنده = [[داریوش آشوری]]|ترجمه=|ناشر =انتشارات مروارید|چاپ=چاپ پنجم|شهر=تهران|کوشش=|ویرایش= |صفحه=صص. ۳۰-۳۲|سال=۱۳۵۱|شابک=}}</ref>. | | '''آنارشیسم''' در زبان سیاسی به معنای نظامی اجتماعی و سیاسی بدون [[دولت]]، یا به طور کلی جامعهای فاقد هرگونه [[ساختار طبقاتی]] یا [[حکومت]]ی است. آنارشیسم برخلاف باور عمومی، خواهان «[[هرج و مرج]]» و [[جامعه]] «بدون [[نظم]]» نیست، بلکه [[همکاری داوطلبانه]] را درست میداند که بهترین شکل آن ایجاد گروههای خودمختار است. طبق این عقیده، نظام اقتصادی نیز در جامعهای آزاد و بدون اجبار ِ یک قدرت سازمانیافته بهتر خواهد شد و گروههای داوطلب میتوانند بهتر از دولتهای کنونی از پس وظایف آن برآیند. آنارشیستها به طور کلی با حاکمیت هرگونه [[دولت]] مخالفند و [[دموکراسی]] را نیز ''استبداد اکثریت'' میدانند (که معایبش کمتر از استبداد [[سلطنت]]ی است) <ref name="ashoori">{{یادکرد|فصل=|کتاب=فرهنگ سیاسی|نویسنده = [[داریوش آشوری]]|ترجمه=|ناشر =انتشارات مروارید|چاپ=چاپ پنجم|شهر=تهران|کوشش=|ویرایش= |صفحه=صص. ۳۰-۳۲|سال=۱۳۵۱|شابک=}}</ref>. |
| آنارشیسم خود زیرنحلههای پرشماری میدارد که جز در یکی دو اصل بنیادین شباهت چندانی با هم نمیدارند. این خود تا حدی خاسته از ماهیت آنارشیسم است که وجود خویشتن را در نفی و مخالفت میجوید. ماهیت آزاد و غیرمتمرکز آنارشیستها در سازماننیافتگی نسبی تشکیلات ایشان پیداست. ایشان ضمن التزام به اصول بنیادین آنارشیسم در تفسیر این اصول و به فعلیت درآوردن آنها اختلافهای اساسی توانند داشت. مهمترین این اصلهای بنیادین چنان که پیشتر گفته آمد نفی حکومت است. چون در نگریسته شود عصارهٔ تفکر آنارشیستی تأکید بر آزادی فرد است. این تأکید منجر به تقبیح و مخالفت با هر گونه اقتدار بیرونی (خاصه حکومت) که مانعی در رشد و تعالی آزاد فرد تلقی میشود، میگردد<ref> D. Novak, "the Place of Anarchism in the History of Political Thought"</ref> | | آنارشیسم خود زیرنحلههای پرشماری میدارد که جز در یکی دو اصل بنیادین شباهت چندانی با هم نمیدارند. این خود تا حدی خاسته از ماهیت آنارشیسم است که وجود خویشتن را در نفی و مخالفت میجوید. ماهیت آزاد و غیرمتمرکز آنارشیستها در سازماننیافتگی نسبی تشکیلات ایشان پیداست. ایشان ضمن التزام به اصول بنیادین آنارشیسم در تفسیر این اصول و به فعلیت درآوردن آنها اختلافهای اساسی توانند داشت. مهمترین این اصلهای بنیادین چنان که پیشتر گفته آمد نفی حکومت است. چون در نگریسته شود عصارهٔ تفکر آنارشیستی تأکید بر آزادی فرد است. این تأکید منجر به تقبیح و مخالفت با هر گونه اقتدار بیرونی (خاصه حکومت) که مانعی در رشد و تعالی آزاد فرد تلقی میشود، میگردد<ref> D. Novak, "the Place of Anarchism in the History of Political Thought"</ref> |
− | == تفکرات ==
| + | Hello! eadkkdd interesting eadkkdd site! I'm really like it! Very, very eadkkdd good! |
− | آنارشی مشتق از واژهٔ یونانی anarkos به معنای «بدون رئیس» و Anarchia به معنای «عدم حکومت» است. <ref name="ashoori">{{یادکرد|فصل=|کتاب=فرهنگ سیاسی|نویسنده = [[داریوش آشوری]]|ترجمه=|ناشر =انتشارات مروارید|چاپ=چاپ پنجم|شهر=تهران|کوشش=|ویرایش= |صفحه=صص. ۳۰-۳۲|سال=۱۳۵۱|شابک=}}</ref>
| + | |
− | | + | |
− | از اندیشمندان برجستهٔ آنارشیست میتوان از [[ویلیام گادوین]]، [[ماکس اشتیرنر]]، [[لئو تولستوی]]، [[پیر ژوزف پرودون]]، [[میخائیل باکونین]]، [[پطر کروپوتکین]]، [[الیزه رکلوز]]<ref name="ashoori">{{یادکرد|فصل=|کتاب=فرهنگ سیاسی|نویسنده = [[داریوش آشوری]]|ترجمه=|ناشر =انتشارات مروارید|چاپ=چاپ پنجم|شهر=تهران|کوشش=|ویرایش= |صفحه=صص. ۳۰-۳۲|سال=۱۳۵۱|شابک=}}</ref> ، [[ماری بوخین]] ، [[اما گلدمن]] ، [[نوام چامسکی]] ، و اخیراً متفکران آزادیطلب و محافظهکاری با گرایش آنارشیستی مانند [[هانس هرمان هوپ]] و [[موری روثبارد]] نام برد.
| + | |
| | | |
− | آنارشیستها در فلسفه «بگذار انجام دهند» (Laissez faire) با هم اشتراک نظر دارند اما در تئوری به دستههای [[آنارشیسم تحولخواه]]، [[آنارشیسم کمونیست]]، و [[آنارشیسم اندیویدوالیست]] تقسیم میشوند<ref name="ashoori">{{یادکرد|فصل=|کتاب=فرهنگ سیاسی|نویسنده = [[داریوش آشوری]]|ترجمه=|ناشر =انتشارات مروارید|چاپ=چاپ پنجم|شهر=تهران|کوشش=|ویرایش= |صفحه=صص. ۳۰-۳۲|سال=۱۳۵۱|شابک=}}</ref>.
| + | Very nice site! |
| | | |
− | برای مثال [[پرودون]] یک آنارشیست اندیویدوالیست بود و آنارشیسم به شکل یک جنبش اجتماعی با کتاب «مالکیت چیست» او آغاز شد. پرودون با [[مالکیت]] مخالف نیست بلکه نحوه اکتساب و بهرهبرداری از آن را نیازمند اصلاح میداند<ref name="ashoori">{{یادکرد|فصل=|کتاب=فرهنگ سیاسی|نویسنده = [[داریوش آشوری]]|ترجمه=|ناشر =انتشارات مروارید|چاپ=چاپ پنجم|شهر=تهران|کوشش=|ویرایش= |صفحه=صص. ۳۰-۳۲|سال=۱۳۵۱|شابک=}}</ref>.
| + | Hello! kkbggdf interesting kkbggdf site! I'm really like it! Very, very kkbggdf good! |
| | | |
− | آنارشیسم از نظر روشهای اجرایی به دو دسته آنارشیسم انقلابی و آنارشیسم مسالمتجو تقسیم میشود. آنارشیستهای ''رادیکال'' (انقلابی) طرفدار [[ترور]]، [[اعتصاب]] و برانداختن ناگهانی تشکیلات [[دولت]] هستند. در [[سده ۱۹ (میلادی)|سده ۱۹]] آنها سیاستمدارن و پادشاهان بسیاری را ترور کردند. ''آنارشیستهای مسالمتجو'' مانند [[لئو تولستوی]]، طرفدار [[مبارزه خشونتپرهیز]] هستند<ref name="ashoori">{{یادکرد|فصل=|کتاب=فرهنگ سیاسی|نویسنده = [[داریوش آشوری]]|ترجمه=|ناشر =انتشارات مروارید|چاپ=چاپ پنجم|شهر=تهران|کوشش=|ویرایش= |صفحه=صص. ۳۰-۳۲|سال=۱۳۵۱|شابک=}}</ref>.
| + | Very nice site! |
| | | |
− | == آنارشیسم نوین ==
| + | Hello! ddgbkeg interesting ddgbkeg site! I'm really like it! Very, very ddgbkeg good! |
− | صورتبندی مدرن نظریهٔ آنارشیسم با اثر ویلیام گادوین در سال ۱۷۹۳با نام ''تفحصی پیرامون عدالت سیاسی و تأثیرش بر شادمانی و فضیلت عام ''<sup>*</sup><ref>An Enquiry concerning Political Justice and Its Influence on General Virtue and Happiness</ref> آغاز شد. بسیاری چون پرودون باکونین، اشتیرنر، تاکر، تولستوی و کروپوتکین دنبالهٔ کار وی را گرفتند. <ref>D. Novak, The Place of Anarchism in the History of Political Thought</ref>نظریهپردازان آنارشیسم معمولاً پیرو یکی از چهار شاخهٔ زیرند:
| + | |
− | *[[آنارشیسم کمونیست]] <ref>Anarcho-Communism</ref>
| + | |
− | *[[آنارشیسم سندیکالیست]] <ref>Anarcho-Syndicalism</ref>(سندیکاگرا)
| + | |
− | *[[آنارشیسم اندیویدوالیست]] <ref>Anarcho -Individualism</ref>(فردگرا)
| + | |
− | *[[آنارشیسم دینی]]
| + | |
| | | |
− | | + | Very nice site! |
− | === [[آنارشیسم کمونیست]] ===
| + | |
− | [[پطر کروپوتکین]] از شخصیتهای محوری این نحله و واضع اصطلاح «کمونیسم آنارشیست» است. از نظر پیروان این نحله انسان موجودی بهذات اجتماعیاست و سود اجتماع در ذات خود در تقابل با سود فرد نیست بل مکمل آن است. همنوایی میان انسان و اجتماع در سایهٔ نفی نهادهای اجتماعی اقتدارگر خاصّه دولت ممکن است. <ref>D. Novak "The Place of Anarchism in the History of Political Thought"</ref>
| + | |
− | {{بخش-خرد}}
| + | |
− | | + | |
− | === [[آنارشیسم سندیکاگرا]] ===
| + | |
− | آنارشیسم سندیکاگرا رستگاری را در نزاع اقتصادی و نه نزاع سیاسی طبقهٔ کارگر میجوید. پیروان آن با تشکیل اتحادیهٔ کارگری و سندیکاها قصد نزاع با ساختار قدرت میدارند. از نظر ایشان سرانجام با یکی انقلاب بنیادهای حکومت فعلی فرو میریزد و نظم اقتصادی نوِ اجتماع بر پایهٔ سندیکاها شکل میگیرد. <ref>D. Novak "The Place of Anarchism in the History of Political Thought"</ref>
| + | |
− | اکنون در برخی از کشورهای [[اروپا]]یی <ref>آشوری ۳۲-۳۳</ref>و [[آمریکای جنوبی]] به شکل جنبش وسیع تودهای درآمده است.<ref> S. Fanny Simon, "Anarchism and Anarcho-Syndicalism in South America"</ref>
| + | |
− | {{بخش-خرد}}
| + | |
− | | + | |
− | === [[آنارشیسم فردگرا]] ===
| + | |
− | بنیاد نظری آنارشیسم فردگرا را در آثار [[ماکس اشتیرنر]] آلمانی و [[بنجامین تاکر]] آمریکایی پیدا توان کرد. اشتیرنر در کتاب ''شخص و داراییاش'' <sup>*</sup><ref>''Der Einzige und sein Eigentum''</ref> (چاپ نخست ۱۸۴۴) عقایدش را تشریح کردهاست. به اعتقاد وی انسان حق دارد هر آنچه میخواهد انجام دهد. و هر چه آزادی وی را سلب کند نابود باید گردد. اشتیرنر نه تنها با قانون و مالکیت خصوصی سر مخالفت میدارد بلکه با مفاهیم خدا و کشور و خانواده و عشق هم بنای ناسازگاری میگذارد. منتها مخالفت وی با این مفاهیم به معنی فتوا به نابودی آنها نیست. بلکه از نظر وی انسان هر گاه بخواهد به این مفاهیم تن تواند دادن اگر باعث شادمانیاش شود ولی سرسپردگی به این مفاهیم وظیفهٔ شخص نیست.<ref>D. Novak "The Place of Anarchism in the History of Political Thought"</ref> نظریات تاکر را با نام آنارشیسم فلسفی نیز میشناسند و آن را سهم آمریکاییان در تاریخ نظریهٔ آنارشیسم قلمداد میکنند. معمولاً میان آنارشیسم فلسفی یا آنارشیسم فردگرا و آنارشیسم کمونیست یا تودهگرایی تقابل میافکنند. از جمله تفاوتهایی که بیان میدارند تشویق به خشونت در دومی بر خلاف اولیاست. این تقابلافکنی مخالفانی هم میدارد. <ref>William O. Reichert, "Toward a New Understanding of Anarchism"</ref> تاکر در نظریهپردازیهای خویش از ''دارایی چیست؟'' پرودون اثر پذیرفت. او با هرگونه اعمال قدرت از سوی دولت مخالف بود و آن را غیراخلاقی میدانست. تاکر و پیروانش با چهار انحصار اصلیای که آبشخورشان وجود دولت میبود به مخالفت پرداختند: زمین، پول، دادوستد و حقوق پدیدآورندگان. نابودی این انحصارات را مایهٔ از میان رفتن فقر میدانستند. با قدرتگرفتن سندیکاها و سایر پیکرههای اجتماعی در ایالات متحده آنارشیسم فردگرا افول کرد. <ref>Victor S. Yarros, "Philosophical Anarchism: Its Rise, Decline" and Eclipse</ref>
| + | |
− | | + | |
− | === [[آنارشیسم دینی]] ===
| + | |
− | [[تولستوی]] نظریه پرداز آنارشیسم دینی شناخته میشود گاه حساب آنارشیسم دینی را از دیگر زیرنحلههای آنارشیسم جدا میکنند.
| + | |
− | {{بخش-خرد}}
| + | |
− | | + | |
− | == آنارشیسم در قیاس با دیگر نحلههای سیاسی ==
| + | |
− | آنارشیسم در اصول و یا نسخهپیچیها با دیگر نحلههای سیاسی نظیر [[لیبرالیسم]] و [[سوسیالیسم]] شباهتهایی میدارد.
| + | |
− | === آنارشیسم و لیبرالیسم ===
| + | |
− | در آنارشیسم همچو [[لیبرالیسم]] بر آزادی (فردی و سیاسی)، شادمانی و کامیابی فرد تأکید میرود. در لیبرالیسم کلید نیل به مقصود دخالت حداقلی دولت در امور مردمان است. این دخالت تنها از روی ضرورت باید بودن و غرض از آن جلوگیری از اخلال در سیر طبیعی و رفتار «دست نامرئی»است. اما در آنارشیسم حکومت بهیکبارگی نفی میشود و همین دخالت کمینه هم بر تافته نمیشود.<ref>D. Novak "The Place of Anarchism in the History of Political Thought"</ref>
| + | |
− | | + | |
− | === آنارشیسم و سوسیالیسم ===
| + | |
− | رابطهٔ آنارشیسم و سوسیالیسم غامضتر از آنِ آنارشیسم و لیبرالیسم است تا آنجا که برخی نویسندگان منکر خویشاوندی میان این دو نحله شدهاند. این امر برخاسته از آن است که در نگاه نخست در سوسیالیسم تکیه بر حقوق اجتماع در مقابل فرد است در حالی که در آنارشیسم سخن از حقوق فرد در مقابل اجتماع است. با این حال در نهایت به نظر میآید که نسخهپیچیهای آنارشیستها (خصوصاً نوع کمونیست) کم شباهت با نسخهپیچیهای سوسیالیستها نیست. آنارشیستها چون سوسیالیستها با مالکیت شخصی مخالفاند. هر دو برای ساختن جامعهای میکوشند که در آن هر کس در حد تواناییهای خویش در خوشبختی اجتماع بکوشد و تا آنجا که نیاز میدارد از خدمات اجتماع بهرهمند شود.<ref>D. Novak "The Place of Anarchism in the History of Political Thought"</ref>
| + | |
− | | + | |
− | == پانویس ==
| + | |
− | <references/>
| + | |
− | | + | |
− | == منابع ==
| + | |
− | *[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85 ویکیپدیای فارسی]
| + | |
− | *{{یادکرد|فصل=|کتاب=فرهنگ سیاسی|نویسنده = [[داریوش آشوری|آشوری، داریوش]]|ترجمه=|ناشر =انتشارات مروارید|چاپ=پنجم|شهر=تهران|کوشش=|ویرایش= |صفحه=۳۰-۳۲|سال=۱۳۵۱|شابک=}}
| + | |
− | {{چپچین}}
| + | |
− | *Fanny Simon, S.. "[http://www.jstor.org/stable/2507692 Anarchism and Anarcho-Syndicalism in South America]". ''The Hispanic American Historical Review''. '''26''' (1), 38–59
| + | |
− | *Novak, David. "[http://www.jstor.org/stable/1404980 The Place of Anarchism in the History of Political Thought]". ''The Review of Politics''. '''20''' (3), 307–329
| + | |
− | *Reichert, William O.. "[http://www.jstor.org/stable/446687 Toward a New Understanding of Anarchism]". ''The Western Political Quarterly''. '''20''' (4), 856–865
| + | |
− | *Yarros, Victor S.. "[http://www.jstor.org/stable/2768957 Philosophical Anarchism: Its Rise, Decline, and Eclipse]". ''The American Journal of Sociology''. '''41''' (4), 470–483
| + | |
− | {{پایان چپچین}}
| + | |
− | | + | |
− | == پیوند به بیرون ==
| + | |
− | *[http://dwardmac.pitzer.edu/Anarchist_Archives/ Anarchy Archives] پژوشگاه برخط تاریخ و نظریهٔ آنارشیسم.
| + | |
− | *[http://www.anarchism.ws یک منبع از آدرسهای گروههای آنارشیستی]
| + | |
− | | + | |
− | | + | |
− | [[رده:نظریههای سیاسی]]
| + | |
− | [[رده:آنارشیسم]]
| + | |
− | | + | |
− | [[an:Anarquismo]]
| + | |
− | [[ar:لاسلطوية]]
| + | |
− | [[ast:Anarquismu]]
| + | |
− | [[bg:Анархизъм]]
| + | |
− | [[bs:Anarhija]]
| + | |
− | [[ca:Anarquisme]]
| + | |
− | [[cs:Anarchismus]]
| + | |
− | [[da:Anarkisme]]
| + | |
− | [[de:Anarchismus]]
| + | |
− | [[el:Αναρχισμός]]
| + | |
− | [[en:Anarchism]]
| + | |
− | [[eo:Anarkiismo]]
| + | |
− | [[es:Anarquismo]]
| + | |
− | [[et:Anarhism]]
| + | |
− | [[eu:Anarkismo]]
| + | |
− | [[fi:Anarkismi]]
| + | |
− | [[fr:Anarchisme]]
| + | |
− | [[gl:Anarquismo]]
| + | |
− | [[he:אנרכיזם]]
| + | |
− | [[hr:Anarhija]]
| + | |
− | [[hu:Anarchizmus]]
| + | |
− | [[id:Anarkisme]]
| + | |
− | [[is:Stjórnleysisstefna]]
| + | |
− | [[it:Anarchismo]]
| + | |
− | [[ja:アナキズム]]
| + | |
− | [[ka:ანარქიზმი]]
| + | |
− | [[ko:아나키즘]]
| + | |
− | [[la:Anarchia]]
| + | |
− | [[lt:Anarchizmas]]
| + | |
− | [[mk:Анархизам]]
| + | |
− | [[nl:Anarchisme]]
| + | |
− | [[nn:Anarkisme]]
| + | |
− | [[no:Anarkisme]]
| + | |
− | [[pl:Anarchizm]]
| + | |
− | [[pt:Anarquismo]]
| + | |
− | [[ro:Anarhism]]
| + | |
− | [[ru:Анархизм]]
| + | |
− | [[sco:Anarchism]]
| + | |
− | [[sk:Anarchizmus]]
| + | |
− | [[sl:Anarhizem]]
| + | |
− | [[sq:Anarkia]]
| + | |
− | [[sr:Анархизам]]
| + | |
− | [[sv:Anarkism]]
| + | |
− | [[th:ลัทธิอนาธิปไตย]]
| + | |
− | [[tr:Anarşizm]]
| + | |
− | [[yi:אנארכיע]]
| + | |
− | [[zh:无政府主义]]
| + | |